Լրացավ Հայաստանում արտամարմնային բեղմնավորմամբ ծնված առաջին երեխաների 10 տարին

Արտամարմնային բեղմնավորմամբ Հայաստանում ծնված առաջին երեխաները (եռյակ, մեկ տղա և երկու աղջիկ) արդեն 10 տարեկան են:  Այս առիթով ՀՀ առողջապահության նախարարությունը և  Մոր և մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոնը  կազմակերպեցին  գիտա-գործնական միջազգային գիտաժողով:

Գիտաժողովին մասնակցեցին նաև  ՀՀ առաջին տիկին Ռիտա Սարգսյանը և ՀՀ առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանը:

Միջոցառման և Հայաստանում արտամարմնային բեղմնավորման մասին լրագրողների հարցերին պատասխանեց Մոր և մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոնի տնօրեն, պրոֆեսոր Գեորգի Օկոևը:

–   Պարոն Օկոև, ի՞նչ խորհուրդ ունի այս օրը:

–   Տասը տարի առաջ ծնվեցին առաջին երեխաները, ովքեր լույս աշխարհ եկան արտամարմնային բեղմնավորման շնորհիվ: Բացի այդ, մեկ տարի առաջ՝ շնորհիվ Հայաստանի առաջին տիկնոջ՝ Ռիտա Սարգսյանի բարձր հովանու ներքո գործող «Արագիլ»  բարեգործական հիմնադրամի, լույս աշխարհ եկան ևս  3 փոքրիկներ՝ արտամարմնային բեղմնավորման ճանապարհով:

–   Ի՞նչ գիտաժողով իրականացավ այս առիթով:

–   Մենք միջազգային գիտաժողով ենք կազմակերպել, որտեղ իրենց զեկույցներով ներկայանալու են արտասահմանից հրավիրված մեր գործընկերները` Ֆրանսիայից, Ռուսաստանից, Ուկրաինայից, Վրաստանից և այլն: Նրանք կներկայացնեն իրենց փորձը արտամարմնային բեղմնավորման գործում և թե ինչ տեխնոլոգիաներ ու ինչ մասնագիտական հմտություններ են հիմնականում կիրառում:

–   Ի՞նչ հաջողություններ ենք մենք արձանագրել այս ոլորտում:

–   Հաջողություն է այն, որ այսօր  մենք կիրառում ենք վերարտադրողական օժանդակ այնպիսի տեխնոլոգիաներ, որոնք ներդրված են զարգացած բոլոր երկրներում: Մեր կենտրոնի տեխնիկական հագեցվածությունը վստահորեն կարելի է համեմատել զարգացած երկրների հետ:

 
–   Կա՞ արդյոք դիմելիության աճ այս ոլորտում:

–   Իրականում արտամարմնային բեղմնավորման կարիքն ունեցող ընտանիքների թիվը չի աճել, բայց անցած տարվանից սկսած արձանագրվել է դիմելիության կտրուկ աճ:  Ուրախությամբ պետք է նշեմ, որ դա նաև «Արագիլ» բարեգործական հիմնադրամի մեծ ներդրումն է: Բազմաթիվ ընտանիքներ, որոնք չէին էլ մտածում այդքան թանկ մեթոդի օգնությանը դիմել, այսօր արդեն փոքրիկներ ունեն:

–   Կա՞ վիճակագրություն, թե քանի երեխա է ծնվել Հայաստանում արտամարմնային բեղմնավորման միջոցով:

–   Ամբողջ աշխարհում վիճակագրությունը ցույց է տալիս, որ արտամարմնային բեղմնավորումը 37-38% դեպքերում է ավարտվում ծննդաբերությամբ: Ուրախալի է նաև, որ եթե նախկինում այս մեթոդի օգնությանն էին դիմում բացառապես այն դեպքում, երբ անպտղությունը   պայմանավորված էր կնոջ առողջական խնդիրներով, ապա այսօր դիմում են նաև զույգեր, որտեղ խնդիր ունի տղամարդը: Եվ եթե նախկինում դոնորական սերմ էին օգտագործում, որպեսզի ընտանիքը երեխա ունենա, ապա շնորհիվ ներկայիս տեխնոլոգիաների, գործնականորեն զրոյի են մոտենում դեպքերը, երբ անհրաժեշտ է լինում դոնորական սերմ օգտագործել:

10 տարի առաջ՝ 2004 թվականի փետրվարի 5-ին  Մոր և մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոնում արտամարմնային բեղմնավորման շնորհիվ լույս աշխարհ եկավ առաջին եռյակը: «13 տարի չէինք կարողանում երեխա ունենալ: Վերջապես մի օր ամուսնուս հետ Վրաստանից տեղափոխվեցինք Հայաստան` դիմելու վերջին  հնարավորությանը` արտամարմնային բեղմնավորման: Ստացվեց… ինչի համար անսահման շնորհակալ ու պարտական եմ մեր բժիշկներին: Ես հավատում էի, որ նման արդյունք կլինի: Անցել է տասը տարի… Կրկին այստեղ ենք… Շնորհակալ ենք հրավերի համար»,- ասում է եռյակի մայրը` Կարինե  Վարդանյան- Մայսուրաձեն: Իր տղային Կարինեն անվանել է Գեորգի` իր բժշկի (պրոֆ. Գեորգի Օկոև) անունով: Հղիության ամիսներին Կարինեն եղել է Մոր և մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոնի  բժիշկների անմիջական հսկողության տակ և 2004թ. կեսարյան հատմամբ լույս աշխարհ է բերել 2 աղջիկների և մեկ տղայի:

Մեր հարցերին պատասխանեց նաև  բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, «Արագիլ» հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ Կարինե Թոխունցը:

–   Տիկին Թոխունց, արդեն մեկ տարի է, ինչ գործում է «Արագիլ» հիմնադրամը, ինչպիսի՞ն են արդյունքները:

–   Մենք այսօր միայն հպարտությամբ կարող ենք ներկայացնել մեր կատարած աշխատանքի արդյունքները: Մինչև այսօր կատարված է արտամարմնային բեղմնավորման 140 ցիկլ, որոնց արդյունքում ծնվել է 28 երեխա և տվյալ պահին ունենք  զարգացող 55 հղիություն:

–   Այսօր նաև լրանում է Հայաստանում արտամարմնային բեղմնավորման ներդրման 10 տարին...

–   Ավելի հրաշալի բան, քան նշել արտամարմնային բեղմնավորման ներդրման 10 տարին, դժվար է գտնել: Այսօր մենք պետք է մեր գործընկերներին ներկայացնենք այս տարիների ընթացքում մեր կատարած աշխատանքն ու դրա արդյունքները:

–   Ինչպե՞ս և ովքե՞ր կարող են դիմել հիմնադրամին:

–   «Արագիլ» հիմնադամում գրանցվելու համար նախևառաջ անհրաժեշտ է այցելել www.fundaragil.am կայքը, որտեղ կա անհրաժեշտ փաստաթղթերի ցանկը: «Արագիլ» հիմնադրամն արդեն հերթագրում է երկրորդ փուլը, միայն թե բոլոր դիմողներն անպայման պետք է բժշկից ուղեգիր ունենան: Զույգերի ներկայացած փաստաթղթերը ստուգվում են ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունում, որից հետո հիմնադրամի կողմից զույգերը ուղեգրվում են 4 վերարտադրողական կենտրոններից մեկը:

Միջազգային գիտա-գործնական գիտաժողովի մեկնարկը «Մոսկվայի տան» դահլիճի բեմից ազդարարեց Մոր և մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոնի գիտության գծով փոխտնօրեն, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Կարինե Առուստամյանը.

«Խորհրդանշական է և խիստ իմաստալից, որ «Արտամարմնային բեղմնավորման ժամանակակից խնդիրները»  թեմայով գիտաժողովը գումարվում է 2014 թ.: 1984թ.  նախկին Խորհրդային Միության գիտնականներից Բորիս Լեոնովը, ով զբաղվում էր արտամարմնային բեղմնավորմամբ, այցելեց Երևան: Մեր երկրում արտամարմնային բեղմնավորում իրականացնելն անիրական էր թվում: Ահավասիք, դրանից ուղիղ 10 տարի անց, Առողջապահության ազգային ինստիտուտի ռեկտոր Հայկ Նիկողոսյանի, ֆրանսիահայ Անդրանիկ Հակոբյանի և Գեորգի Օկոևի ջանքերով որոշվեց Հայաստանում ներդնել արտամարմնային բեղմնավորումը»:

Իր հերթին ներկաներին ողջունեց նաև ՀՀ առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանը.

«Առանձնակի ուրախություն եմ զգում, երբ  դահլիճում տեսնում եմ երեխաներին, ովքեր ծնվել են այս ազնվաբարո գործունեության արդյունքում: Տասը տարի առաջ առողջապահական համակարգի մեծ աշխատանքի արդյունքում Հայաստանում լույս աշխարհ եկան առաջին «փորձանոթային» երեխաները: Այսօր նրանք 10 տարեկան են: Մեր կանայք այլևս կարիք չունեն մեկնել արտերկիր և այնտեղ սպասելու  մայրանալու իրենց իրավունքին»:

Միջազգային գիտա-գործնական գիտաժողովը կայացավ նաև դեղագործական ընկերությունների աջակցությամբ: Դրանց թվում էր Գեդեոն Ռիխտեր դեղագործական ընկերությունը, որի մենեջեր Լուսինե Բլուրցյանը մեզ հետ զրույցում պատմեց, թե ինչ ձևաչափով են մասնակցում գիտաժողովին:

–   Գեդեոն Ռիխտեր ընկերությունն այս միջոցառման հովանավորներից է: Այսօր Փարիզի Կրեմլին Բիցետրա համալսարանական կլինիկայի մանկաբարձա-գինեկոլոգիական ծառայության ղեկավար, պրոֆեսոր Հ. Ֆերնանդեզը իր «Արգանդի միոմա և անպտղություն» զեկույցում կներկայացնի մեր ընկերության նոր դեղի` «Էսմիայի» դերը արգանդի միոմայի բուժման գործընթացում: Ուլիպրիստալ ացետատն արդեն մի քանի ամիս է, ինչ գրանցված է  հայաստանյան դեղաշուկայում` «Էսմիա» անունով: Սա ինովացիոն դեղամիջոց է, որը միանգամայն փոխում է միոմայի բուժման մասին մեր պատկերացումները: Նախկինում միոմայի դեպքում բուժմանը վերաբերող առաջին միտքը վիրահատական միջամտությունն էր, որի պարագայում մեծավ մասամբ ավարտվում էր արգանդի հեռացմամբ, այսօր արդեն իրական է՝ կնոջը հնարավորություն տալ պահպանել այդքան կարևոր օրգանը:

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ